به گزارش ایبِنا؛ شب گذشته رئیس جمهور تمامی دستگاه‌های مربوطه را مکلف به حفظ ثبات در بازار ارز و تلاشی مضاعف در این زمینه کرد، تلاشی که دستگاه‌های اجرایی، قضائی و امنیتی طی روز‌های اخیر برای فرونشاندن عطش کاذب خرید ارز در بازار ایجاد شده است.
هشدار به دلالان ارزی
معاونت اجتماعی و پیشگیری معاونت اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم قوه قضائیه در پیامی از مردم خواست با توجه به مشاهده مواردی از سوءاستفاده دلالان از کارت ملی افراد برای خرید ارز با هدف سودجویی و تبعات این اقدام غیرقانونی برای دارنده کارت، دقت لازم را داشته باشند.
گفتنی است اجاره کارت ملی برای خرید دلار موضوعی است که از سال‌ها قبل در بین برخی مردم باب شده، ولی گروهی که کارت ملی خود را در اختیار دلال‌های ارزی قرار می‌دهند باید هوشیار باشند که احتمالاً مشمول مقررات مبارزه با پولشویی و قاچاق کالا و ارز می‌شوند.
سود چهارمیلیونی دلالان از کارت ملی اجاره‌ای
بازار متشکل ارزی شب گذشته در اطلاعیه‌ای خطاب به متقاضیان خرید ارز اعلام کرده است؛ تعدادی از مردم که البته تعدادشان هم کم نیست با اجاره کارت ملی خود و دریافت ارز از صرافی‌ها تصور می‌کنند که سود یک یا یک و نیم میلیونی به جیب زده‌اند، ولی غافل از اینکه احتمالاً در آینده عواقبی از جمله مالیات، قطع یارانه و. در انتظارشان خواهد بود. "
بر همین اساس با توجه به مشاهده موارد متعدد سوءاستفاده دلالان از کارت ملی و حساب بانکی دیگران برای خرید ارز با اهداف غیرقانونی و تبعات این اقدام برای دارنده کارت و حساب، توجه داشته باشید خرید ارز صرفاً برای مصارف شخصی خودتان انجام گیرد.
"بدیهی است عواقب تخلف از مقررات قانونی از جمله مقررات مبارزه با پولشویی و قاچاق کالا و ارز برعهده دارنده کارت ملی و حساب بانکی خواهد بود"
گفتنی است خرید از بازار متشکل و فروش در بازار آزاد در هر فقره خرید یعنی سهمیه هر کارت ملی حدود چهار میلیون تومان سود ایجاد می‌کند و به همین دلیل استفاده از کارت ملی افراد برای استفاده از سهمیه‌ها تبدیل به کاسبی پررونقی در چند سال گذشته شده بود. با کرایه ۵۰۰ تا ۷۰۰ هزار تومانی هر کارت ملی، خرید هر سهمیه برای دلال ۳ تا ۵/۳ میلیون تومان سود می‌انداخت.
چرا دلار اوج گرفت؟
نگاهی به بازار ارز نشان می‌دهد که پمپاژ اخبار منفی سیاسی و اقتصادی در برخی از رسانه‌ها و البته کام تلخ مردم از بازار سرمایه موجب شده تا طی روز‌های اخیر شاهد هجوم نقدینگی به سمت بازار ارز، طلا و سکه باشیم.
تحلیلگران بازار بر این باورند که دلایل سه‌گانه اقتصادی، سیاسی و دیپلماتیک، همراه با موج تبلیغاتی وسیع علیه ثبات داخلی کشورمان باعث شد نرخ ارز با رشد ناگهانی روبه‌رو شود و این شاید خود ضلع تازه‌ای از اضلاع مهندسی شده جنگ ترکیبی علیه کشورمان باشد.
بر همین اساس از روز شنبه هفته جاری با ورود جدی بازارساز و اعمال برخی از سیاست‌های جدید از سوی بانک مرکزی در بازار ارز شاهد عقب نشینی قیمت‌ها بودیم به طوری که دیروز دلار با قیمت ۳۵ هزار و ۵۰۰ تومان کار خود را در بازار آزاد آغاز کرد و در پایان معاملات به ۳۵ هزار و ۹۰۰ تومان رسید. این در حالی است که در روز شنبه، قیمت دلار رکوردشکنی کرد و از مرز ۳۶ هزار تومان گذشت، اما در روز گذشته دوباره به پایه ۳۵ هزار تومان بازگشت.
فعالان بازار پیش بینی می‌کنند در صورت تقویت طرف عرضه و برخی از اصلاحات در سیاست‌های پیشین بانک مرکزی می‌توان به کاهش بیشتر قیمت‌ها در بازار ارز امیدوار بود.
چگونه بانک مرکزی افسار دلار را مهار کرد؟
در پی افزایش قابل ملاحظه قیمت دلار، بانک مرکزی اقداماتی، چون عرضه ارز در سامانه برخط بازار متشکل ارزی، انتشار گواهی سکه، تولید سکه از طلای آب شده با همکاری بخش خصوصی و فراهم شدن خرید ارز از بانک‌ها را در دستور کار قرار داده که این اقدامات از سوی کارشناسان اقتصادی و فعالان بازار ارز بررسی شده است.
تحلیلگران بازار ارز بر این باورند که راهکار بازار ساز برای تعادل بازار و بازگرداندن ثبات به آن، تقویت عرضه ارز و مدیریت سمت تقاضاست تا اینگونه نیاز‌های واقعی در بازار ارز پوشش داده شود و هرگونه نیاز غیرواقعی از این چرخه خارج شود.
تاریخچه تزریق ارز
گفتنی است تجربه گذشته اقدامات دولت‌های گذشت نشان می‌دهد که همواره بانک‌مرکزی را مجبور به افزایش عرضه ارز کرده‌اند، اما تجربه دهه ۹۰ نشان داده است بازار دارایی‌ها با افزایش عرضه به تعادل نمی‌رسد و اگر هم با تشدید عرضه، مدتی افزایش قیمت‌ها متوقف شود، با توقف یا کاهش شدت عرضه، دوباره سیر صعودی به خود می‌گیرد. به‌عبارت دیگر، هر چقدر بیشتر به بازار دارایی عرضه انجام شود، تشنگی بازار بیشتر خواهد شد.
نگاهی به تجربه گذشته بانک مرکزی در دولت‌های گذشته در زمینه تزریق ارز و نتایج این سیاست نشان می‌دهد که در سال ۹۰ بانک مرکزی ۴۷ میلیارد دلار ارز به بازار تزریق کرد، اما قیمت ارز از حدود ۱،۰۰۰ تومان به ۱۳۰۰ تا ۱،۴۰۰ تومان رسید و سال ۹۱ با کاهش عرضه ارز، قیمت ارز تا ۳،۲۰۰ تومان هم رفت. سال ۹۶ بانک مرکزی ۱۸ میلیارد دلار به بازار، ارز تزریق کرد، اما قیمت ارز افزایش یافت. سال ۹۷ دولت تصمیم به عرضه ارز ۴۲۰۰ تومانی برای همه تقاضا‌ها گرفت و در مدت چند ماه، میلیارد‌ها دلار ارز به بازار ریخت، اما باز هم قیمت ارز در بازار صعودی شد. این در حالی است که سیاست بانک مرکزی در این دوره پرهیز از ارزپاشی تاریخی دولت‌های گذشته و کنترل بازار از طریق نظام عرضه و تقاضا و پاسخگویی به نیاز‌های واقعی ارزی به منظور کاستن از تحمیل فشار بر تولید و معیشت مردم است.
عرضه ارز در شعب بانک‌های منتخب
بانک مرکزی به منظور تسهیل در عرضه ارز در اطلاعیه‌ای اعلام کرد که متقاضیان ارز می‌توانند علاوه بر مراجعه به صرافی‌ها به شعب منتخب چهار بانک ملی ایران، صادرات، ملت و تجارت برای تأمین نیاز‌های خود مراجعه کنند و هم اکنون ۴۰ شعب منتخب از این بانک‌ها اقدام به عرضه ارز با نرخ توافقی می‌کنند..
در بخشنامه بانک مرکزی آمده است «در راستای تأمین تقاضای ارز به‌صورت اسکناس از تاریخ ۱۵/۰۸/۱۴۰۱ علاوه بر صرافی‌های مجاز، امکان تأمین ارز حداکثر به میزان دو هزار یورو یا معادل آن به دلار از طریق شعب منتخب و واحد‌های ارزی بانک‌های ملی ایران، ملت، تجارت و صادرات ایران برای اشخاص حقیقی بالای ۱۸ سال با ارائه کارت ملی نیز فراهم شده است. در این اطلاعیه آمده است:
۱- فروش ارز (اسکناس) به متقاضیان، حداکثر به مبلغ ۲،۰۰۰ یورو یا معادل آن به دلار و به نرخ اعلامی توسط اداره صادرات این بانک خواهد بود.
۲- فروش ارز به‌صورت اسکناس در سرفصل خدماتی سایر صرفاً به اشخاص حقیقی بالای ۱۸ سال امکان‌پذیر است.
۳- تأمین ارز از محل منابع داخلی آن بانک، بازار متشکل معاملات ارزی و اسکناس خریداری شده بابت ارز حاصل از صادرات مجاز است.
تبصره: در صورت نیاز، تأمین ارز مربوطه توسط این بانک نیز انجام خواهد شد. در این ارتباط مقتضی است هماهنگی لازم را با اداره صادرات این بانک به‌عمل آورند.
۴- فروش ارز از تاریخ ۱۵/۰۸/۱۴۰۱ تا اطلاع ثانوی با ارائه کارت ملی متقاضی امکان‌پذیر می‌باشد. همچنین شناسایی مشتری باید حسب ضوابط ابلاغی این بانک صورت پذیرد و علاوه بر ضوابط مذکور، فروش ارز صرفاً از طریق پرداخت معادل ریالی با کارت بانکی به نام متقاضی و استعلام شماره تلفن همراه به نام متقاضی از سامانه شاهکار امکان‌پذیر است.
۵- حسب فراهم بودن دسترسی آن بانک به «سامانه نظارت ارز (سنا)» جهت ثبت تراکنش‌های مربوط به فروش ارز سرفصل سایر در شعب منتخب، در صورت بروز هرگونه سوال در ارتباط با نحوه اتصال به سامانه مذکور، مقتضی است هماهنگی‌های لازم را با اداره مهندسی نرم‌افزار این بانک به‌عمل آورند.
۶- این بانک مکلف است قبل از فروش ارز، نسبت به ثبت مشخصات متقاضی (شماره ملی) در «سامانه نظارت ارز (سنا)» تحت عنوان «سرفصل خدماتی- سایر» (کد سرفصل ۲۴) اقدام کرده و پس از اخذ تأییدیه از سامانه سنا، نسبت به فروش ارز به متقاضی اقدام کند.
این اطلاعیه نشان دهنده آن است که بازار ساز به دنبال پوشش تقاضا‌های واقعی مردم است و در این مسیر همانطور که علی صالح آبادی رئیس کل بانک مرکزی نیز اشاره کرده است مهم‌ترین نکته حفظ تعادل بازار و در عین حال پوشش نیاز‌های اساسی مردم است. این امر یکی از راهکار‌های بانک مرکزی برای ایجاد تعادل میان تقاضای ارز و حجم عرضه است.
پوشش تقاضای مردم از طریق سامانه برخط متشکل ارزی
بهره برداری از سامانه برخط بازار متشکل ارزی دیگر اقدام بانک مرکزی برای کاستن از التهاب حاکم بر صرافی‌ها بود این سامانه با هدف تسهیل ارائه خدمات به متقاضیان از روز شنبه عملیاتی شد. عملکرد این سامانه به گونه‌ای است که افرادی که درصدند ارزی را خریداری کنند به جای مراجعه حضوری به صرافی‌ها از طریق سامانه برخطی که راه اندازی شده است، می‌توانند درخواست‌های خود را به صورت برخط به صرافی مدنظر خود ارسال کنند و پس از احراز هویت، به صورت حضوری مراجعه کرده و ارز خود را دریافت می‌کنند.
توکلی، مدیر داخلی بازار متشکل هدف از راه‌اندازی سامانه برخط بازار متشکل ارزی را کمک کردن به مردم و صرافی‌ها در فرایند خرید و فروش ارز عنوان کرده و می‌گوید: در بخشنامه بانک مرکزی تأکید شد که تمامی صرافی‌ها موظفند مشتریانی را که از طریق این سامانه اقدام به خرید ارز کرده‌اند در اولویت قرار دهند و به‌معنای عدم پاسخگویی به مراجعان حضوری نیست. "
در همین راستا و به منظور تسهیل‌گری در پاسخگویی به متقاضیان در صرافی‌ها سقف تراکنش پوز صرافی‌ها از ۵۰ به ۱۰۰ میلیون تومان افزایش یافته است. هر مشتری با کارت بانکی به نام خود می‌تواند از صرافی‌ها تا ۱۰۰ میلیون تومان خرید انجام دهد.
تعادل میان عرضه و تقاضا در بازار حواله و اسکناس، راهکار بازارساز
به گفته علی صالح آبادی رئیس کل بانک مرکزی تداوم عرضه در سامانه نیما تا به تعادل رسیدن بازار رویکرد اصلی بازارساز است و عرضه ارز در زمینه ارز‌هایی که مورد اقبال بخش خصوصی است و تقاضای بیشتری دارد، انجام می‌شود و تقاضایی که برای نیاز‌های واقعی مردم وجود دارد پوشش داده می‌شود.
رئیس کل بانک مرکزی همچنان بر ذخایر خوب بانک مرکزی از ارز‌های پرطرفدار تاکید دارد و می‌گوید: " در حال حاضر صادرکنندگان به صورت توافقی ارز‌های زیادی را در بازار عرضه می‌کنند و هیچ مشکلی در تأمین اسکناس و حواله ارزی وجود ندارد. "
آخرین امار از حجم معاملات روز گذشته سامانه نیما حاکی است حجم عرضه ارز در سامانه نیما بیش از پنج برابر میزان تقاضا بود و بیش از ۸۰ درصد ارز‌های عرضه شده مشتری نداشت.
بر این اساس، مجموع عرضه ارز در سامانه نیما (حواله) یکشنبه مورخ ۱۵/ ۸ / ۱۴۰۱ معادل ۸۷۲ میلیون دلار و مجموع ارز معامله شده در این سامانه معادل ۱۶۰ میلیون دلار بوده است.
مجموع معاملات روز شنبه ۱۴ آبان ماه در سامانه نیما نیز معادل ۳۶۰ میلیون یورو بود.
همچنین روز گذشته در بازار متشکل ارزی (اسکناس) ۱۷.۵۶ میلیون دلار با میانگین نرخ ۳۴ هزار و ۱۶۹ تومان و ۹۶۰ هزار یورو با میانگین نرخ ۳۴ هزار و ۴۳۰ تومان به صورت توافقی معامله انجام شد.
منبع: مهر
